Psikiyatrik Bozuklukları Anlamak 

Duygudurum ve anksiyete bozuklukları, bir kişinin kişisel ve aile yaşamının yanı sıra işte veya okulda işlev görebilmeleri üzerinde önemli bir etkisi olan ciddi ruh sağlığı durumlarıdır.

Duygudurum bozuklukları, çökkün duygudurum (depresyon) veya yükselmiş ve çökkün duygudurum zıt dönemlerini birden içeren(bipolar bozukluk) ile farklı uçlarda duygudurum dönemleri ile karakterizedir. Depresyonu olan insanlar üzgün, boş veya umutsuz hissederler ve aktivitelere ilgilerini ve zevklerini uzun süre kaybederler. Ayrıca konsantre olma ve karar verme güçlüğü gibi bilişsel semptomlara sahip olmaları da muhtemeldir. Bipolar bozukluğu olan insanlar anormal derecede neşeli ve enerji dolu göründükleri zamanlara sahiptir, bu da dürtüsel ve riskli davranışlara yol açabilir.

Anksiyete bozuklukları aşırı, gerçekçi olmayan endişe ile karakterizedir. Örneğin, yaygın anksiyete bozukluğu olan insanlar, sorumlulukları, mali durumları ve sağlıkları gibi çeşitli günlük şeyler hakkında kontrol edilemeyen endişelere sahiptir. Travma sonrası stres bozukluğu, şiddete veya araç kazasına maruz kalma gibi travmatik bir olaydan sonra gelişebilir ve tekrarlayan kabuslara ve geçmişe dönüşlere(flashback) neden olabilir.

Duygudurum ve anksiyete bozuklukları nispeten yaygındır ve bir kişinin çoklu bozukluklardan muzdarip olması olağandışı değildir. Semptomlar kişiden kişiye değişir, ancak tedavi ile çoğu insan normal yaşamlarına geri dönebilir.

Kişilik bozukluğu, toplum tarafından beklenenden belirgin bir şekilde farklı olan düşünme, duygu ve davranış biçimidir ve genelde zamanla değişmez. Dünyadaki herkes bir şeyleri görmekte ve bunları birbirleriyle ilişkilendirmekte farklı bir yola sahipken, 'kişilik' belirli bir duruma uygun bir şekilde uyum sağlayamadığında 'kişilik bozukluğu' haline gelir ve böylece bireye sıkıntı ve yeti yitimi yaratır.

Birçok farklı kişilik bozukluğu vardır. Tipine bağlı olarak, bir kişi tuhaf ve eksantrik, duygusal ve değişken veya endişeli ve korkulu görünebilir. Örneğin, sınırda kişilik bozukluğu olan insanlar terk edilmekten korkar ve ruh halinde ciddi değişiklikler yaşarlar. Madde bağımlılığı ve intihar girişimleri gibi dürtüsel eylemler genellikle sınırda kişilik bozukluğu olan kişiler arasında yaygındır ve bunların ele alınması önemlidir.

Kişilik bozuklukları normal olarak ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar ve hastalığa bağlı olarak kişi yaşlandıkça iyileşebilir veya iyileşmeyebilir. Kişilik bozuklukları, bir kişinin arkadaşlarıyla ve ailesiyle olan ilişkileri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir ve bir kişinin günlük yaşamla başa çıkma yeteneğini etkiler.

Şizofreni gibi psikotik bozukluklar, değişen düşünce ve algılama biçimleriyle ilişkili ciddi zihinsel sağlık durumlarıdır. Bir kişinin gerçekle temasını kaybettiği 'psikoz' ile karakterizedir. İnsanlar  güçlü ama yanlış inançlar, örneğin birinin onlara zarar vermeye çalıştığı veya birinin kafasına düşünceler koyduğu inancı gibi sanrılar yaşayabilir. İnsanlar aynı zamanda sesler duymak veya gerçekten orada olmayan şeyleri görmek gibi duyularının verdiği yanlış bilgilerden oluşan halüsinasyonlar da yaşayabilirler. Ek olarak, psikotik bozukluğu olan kişilerde duygularda azalma, konuşma güçlüğü ve zevk veya ilgi hissi azalmış olabilir.

Psikotik semptomlar ve bozukluklar, bazı ilaçlar ve yasadışı maddeler tarafından tetiklenebilir, başka bir tıbbi durumun sonucu olabilir veya beyindeki yapısal değişikliklere veya kimyasal dengesizliklere bağlı olabilir. Bu bozukluklar genel olarak halk tarafından yanlış anlaşılır, bu da onları bir damgalama ve ayrımcılık kaynağı haline getirir.

Psikotik bozukluklar tedavi gerektirir ve genellikle bir kişinin kişisel ve aile yaşamının yanı sıra işyerinde veya okulda işlev görme yetenekleri üzerinde önemli bir etkiyle beraber oldukça engelleyicidir.

'Madde kullanım bozukluğundaki' madde 'alkol, esrar, halüsinojenler, inhalanlar, opioidler, yatıştırıcılar, uyarıcılar (örn., Amfetamin veya kokain) ve tütün gibi bir dizi maddeye karşılık gelebilir. Bu maddelerin ortak noktası, aşırı alındıklarında beynin motivasyonunu ve ödülünü kontrol eden bölgelerinde değişikliklere neden olmasıdır. İlk başta, madde tipik olarak  beyindeki 'ödül' sistemini harekete geçirir ve haz hissi üretir. Zamanla, maddeyi almanın zevki azalır ve bir kişi maddeyi almadığı zaman istek ve bırakma semptomlarından muzdarip olabilir. Böylece, maddeyi zevk için kullanmak yerine, kullanmamanın olumsuz etkilerinden kaçınmak için kullanabilirler.

Beyindeki bu değişikliklerin bir sonucu olarak, madde kullanım bozukluğu olan bir kişi, maddeyi amaçlanandan daha fazla miktarlarda ve daha uzun süre alacaktır. Buna 'tolerans' denir. Madde kullanımlarını azaltmaya çalışsalar da, bunu yapmakta zorlanırlar veya mümkün olmadığını düşünürler. Her günün çoğu, bir kişinin iş, okul ve evdeki yükümlülüklerini yerine getirme yeteneğini doğal olarak etkileyen maddeyi alma etrafında dönebilir.