Beyin sağlığı - global bir öncelik

Dünyada, "beyin sermayesine", özellikle de beyin becerilerine ve beyin sağlığınaᶦ (örneğin bireyin bilişsel, duygusal ve sosyal beyin kaynakları) giderek daha çok güvenilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre beyin sağlığı beynin bilişsel, duyusal, sosyal-duygusal, davranışsal ve motor alanlar gibi işleyiş alanlarına odaklanır ve iyilik  halinden rahatsızlıklara ve engelliliğe kadar geniş bir yelpazede ele alınmalıdırᶦᶦ.  

Beyin sağlığına bütünsel bir yaklaşım getiriyoruz ve hem beyin sağlığını geliştirmenin hem de beyin rahatsızlıklarını önlemenin öneminin farkındayız. Beyin rahatsızlıklarının teşhisi ve zamanında ve uygun tedaviye erişim de son derece önemlidir. Öncelikli olarak beyin rahatsızlıklarının tedavisi ve bakımında yenilikçi çözümler sunmaya odaklansak da, herkes için daha iyi beyin sağlığı sonuçları elde etmek için ortaklarımızla birlikte bu geniş yelpazede çalışıyoruz. 

Nörolojik rahatsızlıklar tek başına engelliliğin birinci nedeni, global olarak ise ikinci en yaygın ölüm nedeni ikenᵛ (yılda 9 milyon ölümden sorumludur), sağlık bakım maliyetlerinin de birincil nedenidirᵛᶦ. Dünya nüfusunun hızla yaşlanmasıyla birlikte, Alzheimer ve Parkinson hastalığı gibi yaşa bağlı nörolojik rahatsızlıkların yükü yalnızca artacaktırᵛᶦᶦ.  

Ayrıca, ruh sağlığı rahatsızlıklarının prevalansının şu anda 970 milyon kişi olduğu tahmin edilmektedirᵛᶦᶦᶦ, bu da global olarak her 5 yılın 1'inin engellilikle yaşanmasına neden olmaktadırᶦˣ. Dahası, dünyadaki çocuk ve ergenlerin yaklaşık %20'sinde (5'te 1'inde) bir ruh sağlığı rahatsızlığı vardır ve intihar, 15-29 yaşları arasında ikinci en yaygın ölüm nedenidirˣ. 

Beyin hakkındaki bilgimize, psikiyatrik ve nörolojik rahatsızlıkların tedavisindeki güçlü mirasımıza ve yaşanmış deneyime sahip kişilere yönelik anlayışımıza rağmen, beyin sağlığı ve sinirbilimde önemli güçlüklerin halen devam ettiğinin farkındayız.

Beyin insan vücudundaki tartışmasız en karmaşık organdır. Fakat onu henüz tam olarak anlamış değiliz ve beyin rahatsızlıklarının nasıl geliştiği konusunda çok az şey biliyoruzˣᶦ. Sinirbilim araştırması, diğer birçok bilimsel araştırma türünden daha maliyetlidir, daha uzun sürer ve başarısızlık oranı daha yüksektirˣᶦᶦ. Fakat beyin rahatsızlıklarının keskin bir şekilde artmasıyla birlikte, sinirbilime öncelik vermeye devam etmek artık her zamankinden daha önemlidir. Önemli ilerlemeler kaydedilmesine rağmen, beyin rahatsızlıklarının kür ve tedavilerinin keşfine giden yol halen zorlu bir yol. Bu nedenle, sinirbilim alanındaki yenilikleri kısıtlayan engelleri kaldırmamız ve beynin karmaşıklıklarını tamamen ortaya çıkarmak amacıyla araştırmaya öncelik veren bir ortamı teşvik etmemiz gerekiyor.  

Bunun ortak bir sorumluluk olduğuna inanıyoruz. Hem kamu hem de özel sektöre yönelik taahhütler ve bu sektörlerden gelen yatırımlar, birlikte sinirbilim ve beyin sağlığının gelişeceği, yenilik dostu bir ortamı teşvik edebilir.  

Sinirbilim de dahil olmak üzere beyin sağlığına ne kadar erken ve daha fazla yatırım yaparsak, o kadar iyi sonuçlar göreceğiz. Buna temel bilimsel araştırmalar da dahil olmalı, fakat aynı zamanda dönüştürücü keşiflerin onlara en çok ihtiyaç duyanlara daha yakınlaştırılacağı translasyonel araştırmaları da kapsanmalıdır.  

Lundbeck'te araştırma ve geliştirme programlarımız yalnızca beyne odaklıdır ve yıllık gelirimizin yaklaşık %20'sini yeniden sinirbilime yatırım yapmak için kullanıyoruzˣᶦᶦᶦ.

Biz, sinirbilimi ilerletmeye ve dönüştürücü tedaviler sunmaya devam ederken, insanlar bunlara erişemezse yeniliklerimizin anlamsız olacağının da farkındayız. Çeşitli programlar ve çabalar aracılığıyla, erişim yükünü azaltmaya çalışıyoruz ve fayda değerlendirmelerinin gerçek dünyadaki kanıtlara dayanmasını sağlamak, beyin rahatsızlığı olanların sesini duyurmak ve yenilikçi çözümleri desteklemek için kilit karar vericilerle proaktif olarak etkileşim kuruyoruz.

Yoksulluk, ayrımcılık veya çatışma gibi sağlığın sosyo-ekonomik belirleyicileri, beyin sağlığı üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptirˣᶦᵛ. Beyin sağlığı konusundaki eşitsizliklerin ele alınması, farklı hastalık alanları ve kuruluşlar arasında işbirliğiyle birçok cephede eylem ve toplumsal düzeyde bütüncül müdahale yapılmasını gerektirmektedir. Daha iyi veri ve bilgi paylaşımına odaklanmak da beyin sağlığının geliştirilmesi için önemlidir. 

Beyin sağlığına ve buna bağlı rahatsızlıklara daha fazla finansal ve insan kaynağının ayrıldığından emin olmak amacıyla dünya çapındaki ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz.  

Beyin rahatsızlıkları için şu anda mevcut olan tedavilerin çoğu semptomatiktir, iyileştirici değildir ve 1980'ler ve 1990'lardan kalmadırˣᵛ. Bu da beyin rahatsızlığı olanlar için çok az umut ve sınırlı sonuçlar sunmaktadır. Daha iyi bir yaşam kalitesi sağlama, fırsatları yeniden kazanma ve böylece toplumun geneline fayda sağlama konusunda yenilikçi tedaviler anahtardır. Beyin rahatsızlıklarına yönelik yeni tedavilerin daha fazla insana daha hızlı ulaşabilmesi amacıyla mevzuat ve politika ortamını olumlu yönde etkilemek için savunuculuk kuruluşları ve tıp dernekleriyle ortaklıklar kuruyoruz.  

Beyin rahatsızlığıyla yaşayan kişilerin tecrübe ettikleri karşılanmayan ihtiyaçlara değinerek sürece dahil edilmesi ve bunların yalnızca araştırmacıların ve bilim insanlarının değil, aynı zamanda politika yapıcıların ve fon sağlayıcıların da dikkatine sunulması, beyin sağlığının geliştirilmesi için son derece önemlidir. Kapasite geliştirme programlarımız aracılığıyla beyin rahatsızlıklarıyla yaşayan insanların seslerini güçlendirmeye, bunun için ihtiyaç duydukları araçları ve desteği topluma sağlamaya çalışıyoruz. 

Daha geniş bir ölçekte, beyin sağlığının sosyo-ekonomik belirleyicilerinin azaltılmasını desteklemek için Çevresel, Sosyal ve Yönetişim hedefleriˣᵛᶦ ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleriˣᵛᶦᶦ ile uyumlu sürdürülebilir bir işletme olarak faaliyet göstermeye çalışıyoruz. 

Damgalama, bakım ve tedaviye erişim ve beyin sağlığına öncelik verilmesi konusunda olumsuz sonuçları olan beyin sağlığı ve ilişkili rahatsızlıkların anlaşılmasını ve algılanmasını etkilemektedir. Damgalamayı azaltmayı amaçlayan önlemler, ayrımcılığa uğramama, insan hakları ve sosyal katılımı vurgulayan daha geniş stratejilerin temel bir bileşeni olmalıdırˣᵛᶦᶦᶦ.  

DSÖ'ye göre, ruh sağlığı rahatsızlıklarına yönelik damgalama, ayrımcılık ve dışlamanın önemli bir nedenidirˣᶦˣ.  

Nörolojik rahatsızlıklarda damgalamayla ilgili olarak 2020'de yapılan bir ankette katılımcıların %92'sinin rahatsızlıkları nedeniyle damgalanmadan etkilendikleri görülmüştürˣˣ . Önemli ilerleme kaydedilmiş olmasına rağmen, damgalama büyük bir sorun olmaya devam etmektedir. 

Beyin sağlığı ve ilişkili rahatsızlıklar konusundaki tartışmaları normalleştirmek ve bunları politika yapıcılara, sağlık hizmetleri ortamlarına, hasta topluluklarına ve bir bütün olarak topluma dahil etmek istiyoruz. 

Bunu ele almak için, bir dizi girişimde hasta savunuculuğu ve tıbbi topluluklarla işbirliği yapıyoruz. Bunlar arasında beyin sağlığının teşviki ve damgalamanın azaltılmasına yönelik global farkındalık artırma kampanyaları ve politika yapıcıları ve sağlık profesyonellerini hedef alan derinlemesine eğitim kampanyaları yer almaktadır. İş yerinde beyin sağlığını teşvik ettiğimizden ve beyin rahatsızlığı olan kişiler için eşit fırsat ve destek sağlayan bir işveren olduğumuzdan emin olmak amacıyla sözümüzün arkasında durup proaktif adımlar atmaya çalışıyoruz. 

Lundbeck'te, kendimizi tamamen beyin sağlığını iyileştirmeye ve beyin rahatsızlıklarından etkilenen insanları desteklemeye adadık. İş faaliyetlerimiz, savunuculuk topluluğu katılımımız ve politika yapıcılar ve sivil toplum kuruluşlarıyla olan etkileşimlerimiz, amacımızın netliği ile yönlendirilir: Her insanın en sağlıklı haliyle yaşamını sürdürebilmesi için durmadan ve yorulmadan beyin hastalıklarını iyileştirmeye kendimizi adadık.