Nöroloji

Nörolojik Bozuklukları Anlamak

Nörolojik bozukluklar, merkezi ve periferik sinir sistemi hastalıklarıdır. Başka bir deyişle, beyin, omurilik, sinir ve kaslar, vücut aktivitelerini düzenler ve koordine eder.

Demans, beynin ve işlev yeteneğinin progresif dejenerasyonudur. Bir kişinin kişiliğini değiştiren ve günlük yaşamlarına devam etme yeteneklerini etkileyen son derece ciddi bir tıbbi durumdur. Demans çoğunlukla yaşlılarda görülür.

Demansı olan kişiler, özellikle yeni bilgilerle ilgili olarak kötüleşen hafızadan muzdariptir. İlk başta, anahtarlarını daha sık kaybetmek gibi şeyleri fark edebilirler, ancak hastalık ilerledikçe artık kendi aile üyelerini tanımayabilirler. Aynı zamanda yargılama, işlerini yönetme ve bir şeyler planlama yeteneklerinde de kötüleşirler. Demansı olan insanlar sosyal becerilerini kaybederler ve genellikle huzursuzluk ve tedirgin olma eğilimi ile ruh hallerini kontrol etmekte problem yaşarlar. Semptomlar tipik olarak yıllar boyunca ortaya çıkar ve kötüleşir.

En yaygın olanı beyinde anormal 'amiloid plakları' ve 'tau düğümleri' oluşumu ile bağlantılı olan Alzheimer hastalığı olan çeşitli demans nedenleri vardır. Bazı diğer demans türleri de beyinde anormal bir tau proteini birikmesine sahiptir; grup olarak bunlara 'tauopatiler' denir.

Demansı olan insanlar nihayetinde tamamen bakıcıya bağımlı hale gelecektir. Bununla birlikte, özellikle hastalığın önceki aşamalarında, bir kişinin işlevselliğini ve yaşam kalitesini artırabilecek sınırlı sayıda semptomatik tedavi mevcuttur.

Alzheimer hastalığı hakkında daha detaylı bilgi almak için Tıklayın.

Epilepsi, insanların 'nöbetler', yani beyinde ani elektriksel aktivite dalgalanmaları yaşadıkları bir beyin bozukluğudur. Bir nöbet sırasında çoğu insan farkındalıklarında ve 'boşa bakmaktan' tamamen bilinç kaybına kadar bir şeyleri algılama şekillerindeki değişiklikleri deneyimler. Konuşma güçlüğü, titreme ve konvülsiyonlar gibi fiziksel semptomlar yaygındır. Bazı nöbetler hafif semptomlara sahiptir ve başlangıçta fark edilmesi zor olabilirken, diğerleri tamamen engelleyicidir. Tipine bağlı olarak, bir nöbet birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar sürebilir.

Kalıtsal durumlar ve beyin yaralanmaları gibi bilinen birçok nöbet nedeni vardır, ancak çoğu durumda hiçbir neden tanımlanamaz. Farklı tiplerde epilepsi 'sendromu', yani birlikte ortaya çıkan özellik grupları mevcuttur. Lennox-Gastaut sendromu, çocukluk çağında ortaya çıkan nadir fakat ciddi bir epilepsi türüdür. Kişinin nöbetleri kasılmasına veya gevşemesine neden olur ve ömür boyu tedavi gerektirir. Dravet sendromu, tipik olarak yaşamın ilk yılında başlayan nadir, kalıtsal bir epilepsi türüdür. Nöbetler ateşle veya hatta vücut ısısında hafif bir değişiklikle tetiklenebilir.

Epilepsi, bir kişinin güvenliğini ve aynı zamanda işte veya okuldaki işlevsellik kabiliyetini etkileyebilecek engelleyici bir durumdur. Örneğin, epilepsili insanların trafik kazası geçirme riski yüksektir ve çoğu durumda araba kullanmamalıdırlar. Tekrarlayan, şiddetli veya uzun süreli nöbet geçiren bazı insanlarda epilepsi beyne zarar verebilir.

Lennox–Gastaut sendromuyla ilgili daha detaylı bilgi almak için Tıklayın.

Hareket bozuklukları anormal ve istemsiz hareketlerle ilişkilidir. Genel olarak hareket bozuklukları, etkilenen kişinin çok fazla hareket ettiği (örn. Tourette sendromu veya Huntington hastalığı) ve etkilenen kişinin çok az hareket ettiği hastalıklar (örn. Parkinson hastalığı veya çoklu sistem atrofisi) şeklinde ayrılabilir.

Tourette sendromu, çocukluk döneminde ortaya çıkan 'tikler' olarak bilinen istemsiz, tekrarlayan hareketler veya seslerle ilişkilidir. Huntington hastalığı, genellikle orta yaşta ortaya çıkan kalıtsal, ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Vücudun 'kore' olarak bilinen istemsiz sarsıntılı hareketlerinin yanı sıra düşünme ve hafıza ile ilgili sorunlara ve davranış ve kişilik değişikliklerine neden olur.

Parkinson hastalığı, çoğunlukla yaşlılarda görülen uzun süreli ve ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Titreme, hareket yavaşlığı, kas katılığı ve denge sorunlarının yanı sıra hareketle ilgili olmayan büyük bir semptom grubuna (örn. ağrı, düşünme ve hafıza sorunları ile seyreden ruh sağlığı sorunlarına) neden olur. Çoklu sistem atrofisi Parkinson hastalığına benzer hareket semptomlarına sahiptir, ancak daha nadirdir, daha hızlı ilerler, teşhis edilmesi daha zordur ve daha az tedavi seçeneği vardır.

Hareket bozuklukları bir hastalık damgası kaynağıdır ve bireyin günlük yaşamda işlev görme yeteneğini etkileyebilir. Tourette sendromu yaşla birlikte iyileşebilirken, ilerleyici bir beyin hastalığı olan insanlar nihayetinde tamamen bakıcıya bağımlı hale gelecektir.

Tourette Sendromu hakkında daha detaylı bilgi için Tıklayın . Parkinson Hastalığı hakkında daha detaylı bilgi için Tıklayın.

Ağrı, akut olarak (örn. morarma ya da bir kemiğin kırılmasından sonra) veya kronik olarak (örn., sırt incinmesi veya felçten sonra) ortaya çıkabilen hoş olmayan bir duygudur. Bazen ağrının bariz bir nedeni yoktur. Her insan acıyı farklı şekillerde yaşar ve aynı zamanda duygusal bir bileşen de vardır, bu nedenle hissedilen acı, kişinin duygudurumuna göre değişir.

Akut ağrı vücudun bizi hasar konusunda uyarma yolu iken, kronik ağrının bir faydası yoktur ve vücudun ağrı sistemindeki bir aksaklıktan kaynaklanır. Nöropatik ağrı, sinir hücrelerinde yaralanma, zehirlenme veya başka bir bozukluğun sonucu olarak meydana gelen hasarın neden olduğu kronik ağrıya bir örnektir. Nöropatik ağrı, kişinin yaşam kalitesini, ruh halini, uykusunu, ilişkilerini ve çalışma yeteneğini etkileyerek dayanılmaz bir hal alabilir.

Baş ağrısı, başın içinde oluşan ağrıdır. Baş ağrıları son derece yaygın görülür ve migren, gerilim tipi baş ağrısı ve küme baş ağrısı gibi "birincil" veya başka bir bozukluğun sonucu olarak "ikincil" olabilir.

Migren, genellikle bulantı ve / veya ışığa ve sese duyarlılığın eşlik ettiği güçlü baş ağrıları ile ilişkilidir. Saatler veya günler süren migren baş ağrısı sırasında kişi günlük yaşantısına devam edemez. Gerilim tipi baş ağrıları ise genel olarak daha hafiftir ve mide bulantısı ile ilişkili değildir; küme baş ağrıları nispeten nadirdir ve genellikle bir kişinin gözü veya şakağı çevresinde hissedilen aşırı derecede ağrılı bir baş ağrısı türüdür.

Buradan nöropatik ağrıyı ve buradan ise migreni daha iyi anlayın.

Uyku bozuklukları olan insanlar, kalite, zamanlama veya aldıkları uyku miktarı açısından tatmin edici bir uykuya sahip değildir. Sonuç olarak, gün boyunca uykulu hissederler, stresten muzdarip olurlar, duygu durum bozulmaları (örn. Sinirlilik ve abartılı duygular) yaşarlar ve işte veya okulda üretken olmak gibi normal günlük aktiviteleri yürütmek için mücadele ederler.

Bazıları nispeten yaygın olan (uykusuzluk, uyurgezerlik ve yaşlılarda solunum bozuklukları gibi) ve bazıları oldukça nadir olan (narkolepsi gibi) birçok uyku bozukluğu vardır. Uyku bozukluklarına genellikle depresyon, kaygı ve bir kişinin düşünme yeteneğindeki değişiklikler eşlik eder. Çoğu durumda, uyku bozuklukları, başka bir tıbbi durumun veya zihinsel bozukluğun bir işareti veya sonucudur. Örneğin, gündüz aşırı uyku hali, Parkinson veya Alzheimer hastalığı gibi dejeneratif beyin bozukluklarının yaygın bir belirtisidir.

Narkolepsi özellikle külfetli bir uyku bozukluğudur. Narkolepsisi olan insanlar gün boyunca aşırı uykuludur ve düzenli şekerlemelere ihtiyaç duyarlar. Bozukluğu olan birçok insan, ani kas güçsüzlüğü yaşar ve bu da düşmelerine yol açabilir. Narkolepsi sadece iş performansını ve ilişkilerini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda araç kullanma gibi aktiviteler de çok daha tehlikeli hale gelir.

Uyku bozuklukları hakkında daha detaylı bilgi için Tıklayın